مطالعه بافت شناسی مراحل تکوین معده در لارو فیل ماهی (Huso huso)

چکیده تکوین بافتی معده فیل‌ماهی در مراحل اولیه زندگی (75-1 روز پس از تفریخ) با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. لاروها در محلول بوئن فیکس شدند. سپس مراحل آبگیری و آغشتگی به پارافین انجام گردید. مقاطع بافتی به ضخامت 5-7 میکرون تهیه و به روش هماتوکسیلین- ائورزین رنگ‌آمیزی شدند. در زمان تفریخ، معده تمایز نیافته و از مواد زرده‌ای انباشته و دیواره معده از یک لایه بافت پوششی آندودرمی سنگفرشی تشکیل شده بود. در روز سوم پس از تفریخ، شیاری مورب در قسمت پشتی ـ خلفی کیسه زرده ایجاد گردید و کانال گوارشی را به دو ناحیه معده و روده میانی تقسیم نمود. در روز هفتم پس از تفریخ، معده غیر غده‌ای (ناحیه پیلوریک) به همراه چند چین موکوسی ظاهر شد. بافت پوششی معده غیر‌غده‌ای شامل سلول‌های استوانه‌ای و بافت پوششی معده غده‌ای (ناحیه کاردیاک) شامل سلول‌های مکعبی ساده بود. سیزده روز پس از تفریخ ارتباط بین مری و بخش کاردیاک معده برقرار و تعدادی غدد معدی در بافت همبندی معده غده‌ای ظاهر گردید. در روز پانزده‌ام پس از تفریخ زواید پیلوریک بین معده غیر غده‌ای و روده قدامی تشکیل شد. با شروع تغذیه فعال (19-17 روزگی) ذخایر زرده‌ای به‌طور کامل از بخش کاردیاک معده دفع نشده و تغذیه مخلوط انجام گرفت. در روزهای 36 و 43، لایه ضخیم ماهیچه در معده پیلوریک رشد نمود و در 57 روزگی بافت همبندی ظریفی به داخل سکوم پیلوری نفوذ و آن را به چندین لوب تقسیم کرد. 75 روز پس از تفریخ لایه نازک ماهیچه‌ای صاف در اطراف غدد معدی ایجاد شد. چنین اطلاعات و یافته‌های پایه‌ای می‌تواند به‌منظور ارتقاء پرورش ماهیان خاویاری به‌ویژه فیل‌ماهی بسیار مفید باشد.